Έλλη Λαμπέτη Αυτό το αξεπέραστο, «κορίτσι με τα μαύρα» !

http://www.politikanet.gr/2018/12/blog-post_23.html
Έλλη Λαμπέτη
Αυτό το αξεπέραστο, «κορίτσι με τα μαύρα» !
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Λεπταίσθητη και ακατάλυτα γοητευτική σαν κύκνος, με μια αισθαντική και θλιμμένη γοητεία που θρυμμάτιζε καρδιές, πέρασε σαν φωτεινό μετέωρο από την καλλιτεχνική μας δημιουργία και άφησε ερμηνείες που συνιστούν στην κυριολεξία μνημεία τέχνης, η απαράμιλλη Έλλη Λαμπέτη. Η αριστοκρατική φινέτσα της, που κόμιζε σπέρματα λεπτής χολιγουντιανής ομορφιάς, εν παραλλήλω με το σπάνιο λυρικό της κύτταρο, την είχαν καταστήσει μοναδική και σπουδαία ντίβα των μεγάλων σκηνοθετών μας. Η υποκριτική της δεινότητα τόσο στο παλκοσένικο, όσο και στην μεγάλη οθόνη μας έδωσε την δυνατότητα να απολαύσουμε παραστάσεις και ταινίες όπως : «Γυάλινος κόσμος», «Λεωφορείον ο πόθος», «Κάλπικη λίρα», Κυριακάτικο ξύπνημα», «Το κορίτσι με τα μαύρα», που σημάδε-ψαν ανεξάλειπτα το σύγχρονο καλλιτεχνικό μας ήθος, αποτελώντας μάλιστα με τον πρίγκι-πα του θεάτρου μας Τάκη Χόρν, ένας ασύλληπτης επιτυχίας δίδυμο. Πάραυτα μοίρα τραγική αυτή η έξοχη μούσα της τέχνης μας, προσβληθείσα από την επάρατη νόσο και μετά από πολύχρονη μάχη, θα εκδημήσει νέα από τη ζωή, αφήνοντάς μας την στυφή γεύση, μιας δυσαναπλήρωτης ηθικής απώλειας.
Η Έλλη Λαμπέτη είδε το φως της ζωής στις 13 Απριλίου 1926 στα Βίλια με αρβανίτικη καταγωγή. Το φυσικό της όνομα ήταν Λούκου, αλλά θα το αλλάξει σε «Λαμπέτη» από τους ήρωες του σπουδαίου έργου του μεγάλου μας ποιητή Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, «Αστραπό-γιαννος». Πατέρας της ήταν Κώστας Λούκος που διατηρούσε ταβέρνα και μητέρας της η Αναστασία Σταμάτη. Είχε συνάμα άλλα έξι αδέλφια και ένα δίδυμο αδελφό που έφυγε νεότατος από τη ζωή στα 1941, προσβλημένος από φυματίωση. Το 1928 και προς αναζήτηση καλυτέρας τύχη, η οικογένεια Λαμπέτη ήλθε στην Αθήνα. Και το 1941 η Έλλη Λαμπέτη δίνει εξετάσεις στην Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, αλλά και στην Σχολή Κοτοπούλη και ω της ειρωνείας θα αποτύχει και στις δυο ! Πάραυτα η μεγάλη μας θεατρά-νθρωπος Μαρίκα Κοτοπούλη διαβλέποντας το ταλέντο της, την κάνει δεκτή στην σχολή της. Και από κεί ξεκινάει η μακρά και εύκρατη περιπέτεια της στην τέχνη. Πρόβα τζενεράλε στο σανίδι θα κάνει το 1942 στην παράσταση «Η Χάνελε πάει στον Παράδεισο» του Γκέχαρντ Χάουπτμαν. Αλλά μαζί με τα πρωτόλεια θεατρικά της βήματά, γνωρίζει και ένας από τους μεγάλους έρωτες της ζωής της, τον διπλωμάτη και ποιητή Θεόδωρο Σγουρδέλη, που διαβιούσε στην Γαλλία, αλλά είχε επανακάμψει στην Ελλάδα, ένεκα του πολέμου. Μάλιστα σφόδρα ερωτευμένος ο Σγουρδέλης θα γράψει για την μούσα του Έλλη και μια ποιητική συλλογή «Ατέρμονη πορεία προς τον ήλιο». Ωστόσο η σχέση τους δυο χρόνια αργότερα θα διαρραγεί. Ο Σγουρδέλης προσπαθεί να στρέψει την Έλλη στην ζωγραφική και να την απομακρύνει από το θέατρο, αλλά ξαναγυρίζοντας στο Παρίσι η Λαμπέτη δεν τον ακολουθεί, δίνοντας τέλος στον φλογερό έρωτά τους.

Στην δεκαετία του 1960 που θα ακολουθήσει, η μεγάλη μας θεατρική ντίβα, σημειώνει μια εκτυφλωτική επιτυχία με την επική της παράσταση «Λεωφορείον ο Πόθος», για την οποία ο πρωτόθρονος, οικουμενικός μας ποιητής Γιώργος Σεφέρης, της αποστέλλει και συγχαρητή-ρια επιστολή, αλλά και με το «Πέπσι», που πραγματοποιεί 400 παραστάσεις, αριθμό ρεκόρ για τα τότε δεδομένα. Όμως οι μοίρες ζηλεύουν την χάρη και την λάμψη αυτού του μονάκριβου αστεριού μας, της «θλιμμένης μας πριγκίπισσας», που από πολλούς χαρακτη-ρίζονταν η «Γκρέτα Γκάρμπο» της Ελλάδος. Στα 1969 διαγνώσκεται ότι πάσχει από καρκίνο και από εδώ και πέρα, ξεκινά η μαρτυρική της πορεία…. Να σημειώσουμε εδώ ότι από την επάρατη νόσο η Έλη Λαμπέτη είχε χάσει όλες τις αδελφές της !!! εκτός από την αδελφή της Αντιγόνη, που έζησε αρκετά και μετά την εκδημία της Έλλης. Φεύγει έτσι για την Αμερική στην οποία υποβάλλεται σε ολική μαστεκτομή και επιστρέφοντας προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της και να αντιπαρέλθει το πρόβλημα. Αλλά παρόλη την τραγωδία της υγείας της, ανασυντάσσεται και ξεκινά την δεκαετία του ΄70, μια νεά παραγωγική και επιτυχημένη θεατρική και κινηματογραφική πορεία. Ανεβάζει με μεγάλη αποδοχή από το κοινό το μιούζικαλ «Ίρμα» (1972) και άλλες παραστάσεις, απολήγοντας το (1974) στον «Βυσσινό-κηπο» του Άντων Τσέχωφ, με τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ. Αλλά ενώ με πίστη και ανεξά-ντλητες δυνάμεις ξεπερνάει ψυχικά το πρόβλημα και «γυρίζει την παρτίδα», έρχεται και ένα ακόμα ηθικά οδυνηρό περιστατικό για την μεγάλη μας μούσα, που συνιστά τη χαριστι-κή βολή. Έχει υιοθετήσει με τον σύζυγό της Γουέικμαν μια μικρή κοπέλα την Ελίζα, που της νοηματοδοτεί τη ζωή όσο τίποτα άλλο – αποκτώντας το παιδί που πάντα της έλλειπε – και ως κεραυνός εν αιθρία τέσσερα χρόνια μετά την υιοθεσία, έρχεται μια δικαστική απόφαση που διατάσσει την Έλλη Λαμπέτη να επιστρέψει το παιδί που τόσο είχε αγαπήσει στους φυσικούς του γονείς … Η γή υποχωρεί κάτω από τα πόδια της και αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση μέχρι την κατάρρευση…


Ένα σπάνιο λυρικό κύτταρο, εκθαμβωτική φυσική ομορφιά, θεσπέσια φωνή – τραγούδησε εξάλλου και σπουδαία τραγούδια η Έλλη – μοναδική αρμονία στην κίνηση, παράλληλα με την πλατιά θεατρική και δραματουργική της παιδεία, ήταν τα στοιχεία με τα οποία πορεύτηκε στην πολύπλαγκτη και εύκρατη καλλιτεχνική της σταδιοδρομία, η έξοχη μούσα Έλη Λαμπέτη, χαρίζοντάς μας ερμηνείες, που ήδη έχουν περάσει στην φαντασμαγορία της σύγχρονης καλλιτεχνικής μας δημιουργίας. Ήταν αξεπέραστο, αυτό το μοναδικό «θλιμμένο κορίτσι με τα μαύρα», που δόνησε όσο ελάχιστες ηθοποιοί τις καρδιές μας. Και άσβεστη θα μείνει από την ηθική μνήμη μας για πάντα !
Θεατρογραφία :
![]() |
Προσθήκη λεζάντας |
Θίασος Μαρίκας Κοτοπούλη 1942 Ιανουάριος: «Το ταξίδι του γάμου» του Κάρλο Ντε Φρις
Φεβρουάριος: «Αλάτι και πιπέρι» του Ρενέ Μορέλ, Νοέμβριος: «Η Χάνελε πάει στον παράδεισο» του Γκέοργκ Χάουπτμαν, 1944 Μάρτιος: «Ο ψεύτης και η καλόγρια» του Κουρτ Γκετς, Απρίλιος: «Φουσκοθαλασσιές» του Δημήτρης Μπόγρη, Θιάσος Μιράντας Μυράτ - Κώστα Μουσούρη, 1944 Αύγουστος: «Σκάνδαλο σε γυμνάσιο θηλέων» ή («Τόπο στα νειάτα»} του Λαντισλάς Φοντόρ, Οκτώβριος: «Χάιλ Χίτλερ»» των Δ. Ευαγγελίδη- Αλ. Σακελ-λάριου, 1945 Ιανουάριος: «Η μεγάλη στιγμή» του Αλέκου Λιδωρίκη, Φεβρουάριος: «Οι έμποροι της δόξας» των Μαρσέλ Πανιόλ-Πολ Νιβουά, Μάρτιος: «Η κυρία προέδρου» των Μωρίς Ενεκέν-Πολ Βεμπέρ, Νοέμβριος: «Μποέμ» του Ρενάτο Μόρντο, Θέατρο Τέχνης 1946 «Εμείς κι ο χρόνος» του Τζων Πρίσλεϊ, Νοέμβριος: «Γυάλινος Κόσμος» του Τένεσι Ουίλιαμς, 1947 Ιανουάριος: «Αντιγόνη» του Ζαν Ανούιγ, Απρίλιος: «Ο γάμος της Μπάρμπαρα» του Τζέιμς Μπάρι, - «Αίτηση γάμου» του Άντον Τσέχωφ, - «Στις θάλασσες του Βορρά» του Ευγένιου Ο' Νηλ, Μάιος: «Το φιόρο του Λεβάντε» του Γρηγόριου Ξενόπουλου, Δεκέμβριος: «Ζωή με τον πατέρα» των Χάουαρντ Λίντσεϊ- Ράσσελ Κρουζ,Οκτώβριος: «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» του Άρθουρ Μίλερ, 1948, Ιανουάριος: «Ο ανακριτής έρχεται» του Τζων Πρίσλεϊ, Απρίλιος: «Ο Ματωμένος Γάμος» του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα Θίασος Κατερίνας, 1948 Ιούνιος: «Ο Απόλλων του Μπελάκ» του Ζαν Ζιρωντού Ιούλιος: «Χρυσή μου Ρουθ» του Νόρμαν Κράσνα, Εθνικό θέατρο 1948 Νοέμβριος: «Ο κουρέας της Σεβίλλης» του Μπωμα-ρσαί, 1949 Φεβρουάριος: «Οι Φοιτητές» του Γρηγόριου Ξενόπουλου, Θίασος Μουσούρη 1949 Οκτώβριος: «Η κληρονόμος» των Ρουθ και Αύγουστου Γκετς, 1950 Ιανουάριος: «Ανθρώπινη φωνή» του Ζαν Κοκτώ, Απρίλιος: «Ένας αξιοθαύμαστος υπηρέτης» του Τζέιμς Μπάρι, Δεκέμβριος: «Πεγκ, καρδούλα μου» του Τζ. Χάρτλεϊ Μάνερς, 1951 Νοέμβριος: «Χαμένοι στο σκοτάδι» του Πωλ-Βίνσεντ Κάρολ, Δεκέμβριος: «Το κουρέλι» του Ντάριο Νικοντέμι, Θίασος Γ. Παππά - Ελ. Λαμπέτη - Δημ. Χορν, 1952 Οκτώβριος: «Βαθειά, γαλάζια θάλασσα» του Τέρενς Ράττιγκαν, Δεκέμβριος: «Ξενοδοχείο Η ευτυχία» του Μαρκ Ζιλμπέρ Σωβαζόν, 1953 Φεβρουάριος: «Νόρα (Το σπίτι της Κούκλας)» του Ερρίκου Ίψεν, Μάρτιος: «Αγαπούλα» του Άρτουρ Σνίτσλερ, Οκτώβριος: «Τρεις άγγελοι» του Αλμπέρ Υσόν, Δεκέμβριος: «Γαλάζιο Φεγγάρι» του Χιου Χέρμπερτ, 1954 Απρίλιος: «Ο άνθρωπος με την ομπρέλα» των Ντάινερ-Μόρουμ, 1954 Νοέμβριος έως 1955 Φεβρουάριος, Περιοδεία στον Ελληνισμό του εξωτερικού, Θίασος Μουσούρη 1955, Οκτώβριος: «Πρόσκληση στον πύργο» του Ζαν Ανούιγ, 1956 Φεβρουάριος: «Το τελευταίο βαλς» του Σόμερσετ Μομ, Απρίλιος: «Νυχτερινή επίσκεψη» του Ζίγκφριντ Γκέγιερ, Θίασος Ε. Λαμπέτη - Δημ. Χορν 1956, Οκτώβριος: «Αριστοκρατικός δρόμος» του Τζέιμς Μπάρι, Νοέμβριος: «Βροχοποιός» του Ρίτσαρντ Νας, 1957 Φεβρούαριος: «Ζιζή» της Αννίτα Λους, Οκτώβριος: «Το νυφικό κρεβάτι» του Γιαν ντε Νάρτογκ, 1958 Μάρτιος: «Ένα ζευγάρι παπούτσια» του Κλωντ Μανιέ, Οκτώβριος: «Το παιχνίδι της μοναξιάς» του Ουίλιαμ Γκίμπσον, Νοέμβριος: «Ο Βαβάς» του Αντρέ Ρουσσέν, 1959 Φεβρουάριος: «Η κυρία με τις καμέλιες» του Αλέξανδρου Δουμά, Απρίλιος: «Εραστής από χαρτόνι» του Ζακ Ντεβάλ, Θίασος Έλλης Λαμπέτη 1961 Οκτώβριος: «Το θαύμα της Άννυ Σάλλιβαν» του Ουίλλιαμ Γκίμπσον, Δεκέμβριος: «Πεγκ, καρδούλα μου» του Τζ. Χάρτλευ Μάννερς, 1962 Μάρτιος: «Η μικρή μας πόλη» του Θόρντον Ουάιλντερ. Συμπρωταγωνιστεί ο Νίκος Κούρκουλος, Απρίλιος: «Ανοιξιάτικο τραγούδι» του Τζων Βαν Ντρούτεν, Νοέμβριος: «Οντίν» του Ζαν Ζιρωντού, 1962 Δεκέμβριος: «Η κληρονόμος» του Ρουθ Αυγούστου Γκετς, 1963 Φεβρουάριος: «Σαμπρίνα» του Σάμιουελ Τέηλορ. Συμπρωτα-γωνιστεί ο Νίκος Κούρκουλος, 1964 Μάρτιος: «Ατλαζένιο γοβάκι» του Πωλ Κλωντέλ - συμμετοχή στο Εθνικό θέατρο, Οκτώβριος: «Ξυπόλητη στο πάρκο» του Νηλ Σάιμον. Συμπρωταγωνιστεί ο Κώστας Καρράς, 1965 Φεβρουάριος: «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τένεσι Ουίλιαμς, συμπρωταγωνιστεί ο Κώστας Καρράς, 1966 Οκτώβριος: «Αγία Ιωάννα» του Τζωρτζ Μπέρναρντ Σω, Νοέμβριος: «Μαμζέλ Πέπσυ» της Πιερρέτ Μπρυνό, Δεκέμβριος: «Θυμήσου τον Σεπτέμβρη» του Νόελ Κάουαρντ, 1968-1969 «Σαράντα καράτια» του Πιερ Μπαριγιέ - Ζαν Πιερ Γκρεντύ, 1969 Δεκέμβριος: «Φράνκυ» του Μαρκ Κάρσον, σκηνοθεσία δική της, 1970 Φεβρουάριος: «Το άνθος του κάκτου» των Πιερ Μπαριγιέ-Ζαν Πιερ Γκρεντύ, Θίασος Ελ. Λαμπέτη - Λ. Κωνσταντάρα 1970 Οκτώβριος: «Τσιν τσιν» της Φρανσουά Μπιγιε-ντού, Νοέμβριος: «Μια λαίδη στο σφυρί» του Σώμερσετ Μωμ, Θίασος Ελ. Λαμπέτη 1971 Οκτώβριος: «Πέντε μονόπρακτα: Ζαν Κοκτώ «Η ψεύτρα»»-«Την έχασα»-«Ανθρώπινη φωνή», Αύγουστου Στρίντμπεργκ «Η πιο δυνατή», Κάθριν Μάνσφηλντ «Μις Μπριλ», Δημο-τικό θέατρο Πειραιώς Αύγουστος: «Ο λογαριασμός» της Φρανσουάζ Ντορέν, 1972 Ιανουά-ριος: «Γλυκιά Ίρμα» των Αλεξάντερ Μπρεφόρ-Μαργκερίτ Μονό, συμπρωταγωνιστεί ο Ντίνος Ηλιόπουλος. Η Λαμπέτη τραγουδάει ζωντανά για μοναδική φορά στη καριέρα της, Οκτώβριος: «Η τυφλόμυγα» του Λ. Λίκμπορν, συμπρωταγωνιστεί η Κατερίνα Ανδρεάδη, 1973 Ιανουάριος: «Μικρές αλεπούδες» της Λίλιαν Χέλμαν, συμπρωταγωνιστεί η Κατερίνα Ανδρεάδη - η τελευταία της εμφάνιση στο θέατρο, 1974 Νοέμβριος: «Ο Βυσσινόκηπος» του Άντον Τσέχοφ - συνεργασία με Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, 1975 Οκτώβριος: «Δεσποινίς Μαργαρίτα» του Ρομπέρτο Αλτάιντε, 1977 Νοέμβριος: «Φθινοπωρινή ιστορία» του Αλεξέι Αρμπούζοφ - συμπρωταγωνιστεί ο Μάνος Κατράκης, 1978 Απρίλιος: «Έξι μονό-πρακτα: Μπέρτολτ Μπρεχτ - «Η εβραία» (από το «Τρόμος και Αθλιότητα στο Γ’ Ράιχ), Αύγουστου Στρίντμπεργκ - «Η Πιο Δυνατή», Τσέχοφ - «Μια Ψυχούλα», Ζαν Κοκτώ - «Η ανθρώπινη φωνή», «Η ψεύτρα», «Ο Πιερότος («Την έχασα»)», 1978-1979 Οκτώβριος: «Φιλουμένα Μαρτουράνο» του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο, συμπρωταγωνιστεί ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, 1980 Ιανουάριος: «Ντόλλυ» του Θόρντον Ουάιλντερ, συμπρωταγωνιστεί ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ, 1981 -1982 «Σάρα, Τα παιδιά ενός κατώτερου Θεού» του Μαρκ Μέντοφ, συμπρωταγωνιστεί ο Λευτέρης Βογιατζής
Φιλμογραφία :
1946 «Αδούλωτοι σκλάβοι», σε σενάριο και σκηνοθεσία του Βίωνα Παπαμιχάλη, 1947 «Παιδιά της Αθήνας» ή «Οι σαλταδόροι», σε σενάριο Ίωνα Νταϊφά - Τίμου Μωραϊτίνη και σκηνοθεσία Τάκη Μπακόπουλου, 1949 «Διαγωγή μηδέν» ή «Σκάνδαλα στο Παρθεναγω-γείο», σε σενάριο του Δημήτρη Γιαννουκάκη και σκηνοθεσία Γιάννη Φιλίππου και Μιχάλη Γαζιάδη, 1951 «Ματωμένα Χριστούγεννα», σε σενάριο Γιώργου Ασημακόπουλου και σκηνο-θεσία Γιώργου Ζερβού, 1953 «Κυριακάτικο ξύπνημα», σενάριο και σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, 1954 «Η κάλπικη λίρα», σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιώργου Τζαβέλλα, 1956 «Το κορίτσι με τα μαύρα», σενάριο και σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, 1958 «Το τελευ-ταίο ψέμα», σενάριο και σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη, 1961 «Χαμένο κορμί» (The Wastrel), σενάριο Μιχάλη Κακογιάννη - Φρέντερικ Γουέηκμαν, σκηνοθεσία Μιχάλη Κακο-γιάννη, 1968 «Μια μέρα, ο πατέρας μου» («One Day, My Daddy»), σενάριο και σκηνοθεσία Φρέντερικ Γουέηκ.
Υ.Γ. Ο πολιτισμός στις οδυνηρές οικονομικά μέρες μας, είναι τελείως περιθωριοποιημένος από την πολιτεία και υποχρηματοδοτημένος, με τις κεντρικές του δομές να αργοσβήνουν μία, μία. Πέρα από τον ελάχιστο παραπάνω οφειλόμενο φόρο τιμής, στους μεγάλους έλληνες κωμικούς μας, που διαμόρφωσαν το σύγχρονο πνευματικό ήθος του ελληνικού λαού και τον στήριξαν ηθικά στις δίσεκτες μεταπολεμικές μας δεκαετίες, που τις σκίαζαν οι οικονομικές στρεβλώσεις και οι κοινωνικές δυσπλασίες, οφείλουμε σήμερα ως πολιτεία με σοβαρότητα και ευθύνη, να καταστρώσουμε ένα κεντρικό Master Plan για τον πολιτισμό, που συνυφαίνοντας αρμονικά, τις αρχαιότητες, την πολιτισμική κληρονομιά και το πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό μας, σε κάθε γωνιά της ελληνικές περιφέρειας, θα δώσει ώθηση στην εθνική οικονομία και την περιφερειακή ανάπτυξη.
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
Δημοσίευση σχολίουDefault CommentsFacebook Comments