Δόρα Στράτου. Η προσωπικότητα που πρόσφερε σημαντικά εφόδια στην προστασία και την διατήρηση των παραδοσιακών χορών μας.

Δόρα Στράτου. Η προσωπικότητα που πρόσφερε σημαντικά εφόδια στην προστασία και την διατήρηση των παραδοσιακών χορών μας.

Του Πάνου Αυγουστή*

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν κόρη του δικηγόρου, πολιτικού και πρωθυπουργού Νικόλαου Στράτου και της Μαρίας Κορομηλά (κόρης του θεατρικού συγγραφέα Δημητρίου Κορομηλά). Σπούδασε πιάνο, τραγούδι, χορό και θέατρο. Μεγάλωσε σε μεγαλοαστικό περιβάλλον με πολλές επιρροές από κλασσικά θεατρικά έργα αλλά και από τους μεγάλους χορούς των Ανακτόρων, Πρεσβειών κλπ.

Η θανατική ποινή και εκτέλεση του πατέρα της στις 15 Νοεμβρίου 1922 τής δημιούργησε τη μεγαλύτερη τραυματική εμπειρία στη ζωή της. Μετά τη δήμευση της περιουσίας των γονιών της και τον κοινωνικό υποβιβασμό, έφυγε με τη μητέρα της και τον αδελφό της Ανδρέα στο εξωτερικό (Βερολίνο, Παρίσι και Νέα Υόρκη) για 10 χρόνια, όπου συνέχισε τις σπουδές.

Η πρωτοπορία της στο τομέα της λαϊκής τέχνης άρχισε το 1951, όταν η Βασίλισσα Φρειδερίκη αναζήτησε άξιο λόγου χοροδιδασκαλείο των ελληνικών δημοτικών χορών στην Αθήνα, που όμως δεν υπήρχε. Συνέπεσε τότε να έρθει στη Ελλάδα ένα ξένο πολυμελές φολκλορικό συγκρότημα που αφενός μεν θεωρήθηκε πρωτοφανές και αφετέρου υπογράμμιζε την παντελή έλλειψη παρόμοιου ελληνικού. Ο τότε καθηγητής του Πανεπιστημίου Γ. Μέγας έριξε την ιδέα μιας τέτοιας δημιουργίας για την διάσωση και διάδοση των ελληνικών χορών. Η Δόρα Στράτου ανέλαβε την επιμέλεια και ο Σοφοκλής Βενιζέλος (αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Πλαστήρα) ανέλαβε να βοηθήσει.

Το 1932 επέστρεψε στην Ελλάδα και βοήθησε τον Κάρολο Κουν στη δημιουργία του θεάτρου του. Στη διάρκεια της κατοχής συνεργάστηκε δραστήρια στο φιλανθρωπικό έργο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών και συμμετείχε στον Εθνικό Οργανισμό Χριστιανικής Αλληλεγγύης.

Το 1954 δημιουργήθηκε το υπαίθριο θέατρο Δόρας Στράτου στο αρχαίο θέατρο του Πειραιά, με καθημερινές παραστάσεις σε όλη τη θερινή περίοδο που κράτησε μέχρι το 1964, οπότε και δημιουργήθηκε το Θέατρο Κήπου του Θησείου για ένα όμως χρόνο. Τέλος το 1965 με τη βοήθεια και συνεργασία του σκηνογράφου Σπύρου Βασιλείου δημιουργείται το Θέατρο Δόρας Στράτου στο χώρο του Φιλοπάππου.

Το 1952 δημιουργήθηκε το συγκρότημα Ελληνικών Λαϊκών Χορών και το 1953 άρχισαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα τακτικές θεατρικές παραστάσεις ελληνικών λαϊκών χορών και τραγουδιών σε επίπεδο επαγγελματικών αξιώσεων. Τον ίδιο χρόνο η Δόρα Στράτου δημιούργησε κοινωφελές σωματείο με την επωνυμία «Εταιρία Ελληνικών Λαϊκών Χορών και Τραγουδιού» με περιοδείες του συγκροτήματος πλέον και στο εξωτερικό δίνοντας παραστάσεις σχεδόν σε όλες τις Ηπείρους.

Έγραψε τρία βιβλία «Μια παράδοσις, μια περιπέτεια» (1963), «Οι λαϊκοί χοροί – ένας ζωντανός δεσμός με το παρελθόν» (1966) και «Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί» (1970) που μεταφράσθηκαν σε πολλές γλώσσες. Επίσης είχε παρουσιάσει τέσσερις εκθέσεις συγκριτικής φωτογραφίας στην Ελλάδα και εξωτερικό και μια μεγάλη σειρά δημοτικών τραγουδιών.

Επίσης η Δόρα Στράτου ήταν ιδρύτρια του κοινωφελούς σωματείου «Ελληνικοί Χοροί – Δόρα Στράτου», του σωματείου «Ζωντανό Μουσείο – Δόρα Στράτου» καθώς και ιδρυτικό μέλος του Θεάτρου Τέχνης και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (Αντιπρόεδρος του κέντρου μέχρι το 1966) και μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου θεάτρου (1951-1966). Το 1967 συνελήφθη με την κατηγορία ότι έκρυβε στην οικία της τον δημοσιογράφο Χρήστο Λαμπράκη. Την αποφυλάκισή της πέτυχε από το εξωτερικό η Μελίνα Μερκούρη.

Το έργο της αναγνωρίσθηκε διεθνώς και επιχορηγήθηκε από το Ίδρυμα Φορντ (1968-1972). Βραβεύθηκε από την Ένωση Αμερικανικού Εκπαιδευτικού Θεάτρου και από την Ακαδημία Αθηνών (1974), ενώ τιμήθηκε με Αργυρό Μετάλλιο από τον Όμιλο Ροταριανών (1975). Για λόγους υγείας αποσύρθηκε από την ενεργό δράση της το 1983. Ήταν μόνιμη κάτοικος Αθηνών (οδού Υπατίας) και μιλούσε Γαλλικά και Αγγλικά. Κηδεύτηκε στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών.

*Ο Πάνος Αυγουστής είναι M.Sc βιβλιοθηκονόμος του Πανεπιστημίου Αθηνών

www.politikanet.gr